Παρέμβαση της Διεθνούς Ένωσης Φίλων της Φύσης (Naturefriends International - NFI) για την απαγόρευση της εξαγωγής αερίου από σχιστόλιθο (shale gas extraction)

Παρέμβαση της Διεθνούς Ένωσης Φίλων της Φύσης (Naturefriends International - NFI) για την απαγόρευση της εξαγωγής αερίου από σχιστόλιθο (shale gas extraction)

Με την πλήρη στήριξη των εθνικών ομοσπονδιών της, η Διεθνής Ένωση Φίλων της Φύσης (Naturefriends International - NFI)  αντιτίθεται στην εξαγωγή των κοιτασμάτων αερίου από σχιστόλιθο στην Ευρώπη με χρήση του λεγόμενου “fracking” (υδραυλική διάρρηξη), από τη στιγμή που η τεχνολογία αυτή ενέχει τον κίνδυνο μόλυνσης των υπόγειων υδάτων. Επιπλέον επιχειρηματολογείται ότι το αέριο από σχιστόλιθο αποτυγχάνει να θεωρηθεί ως μεταβατική τεχνολογία στο δρόμο για ουδέτερη παραγωγή ενέργειας όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, καθώς η καύση αερίου προϋποθέτει τη συνεχιζόμενη εκπομπή CO2 στην ατμόσφαιρα, ενώ οι μειούμενες τιμές αερίου μειώνουν τα κίνητρα για επενδύσεις στην ενεργειακή μετάβαση και οδηγούν σε αύξηση των χρηματοδοτήσεων. Η εξαγωγή αερίου από σχιστόλιθο μέσω του fracking αποτελεί επομένως μια οικολογική επιβάρυνση.

Η NFI ως συνέπεια απαιτεί ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να προβλέπει διαδικασία εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το fracking, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι πρόκειται για μία οικολογικά επιβαρυντική διερευνητική και εξαγωγική μέθοδο. Η NFI περαιτέρω ζητά από τα μέλη-κράτη της Ε.Ε. να απαγορεύσουν την εκμετάλλευση και εξαγωγή του αερίου από σχιστόλιθο με τις μεθόδους που υιοθετούνται προς το παρόν και να προβλέπουν διαδικασίες εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων με δημόσια συμμετοχή για μελλοντικές νέες μεθόδους.

Ιστορικό

Ακολουθώντας το παράδειγμα των ΗΠΑ, αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες στοχεύουν να αναπτύξουν μη συμβατικά αποθέματα αερίου, τα οποία γενικά αναφέρονται ως αέριο από σχιστόλιθο. Η διαδικασία περιλαμβάνει την εξόρυξη γεωτρήσεων σε βάθος αρκετών χιλιάδων μέτρων, ακολουθούμενη από οριζόντια εξόρυξη αδιαπέραστων σχηματισμών πετρωμάτων για αρκετά χιλιόμετρα. Επιπλέον, η επονομαζόμενη μέθοδος fracking χρησιμοποιείται για να διαρρήξει τα πετρώματα και να απελευθερώσει το εκλωβισμένο αέριο με νερό υπό πίεση (μέχρι 34 εκατομ. λίτρα ανά γεώτρηση) και εν μέρει τοξικές ουσίες. Περίπου 6000 με 8000 τόνοι άμμου πρέπει να εναποτεθούν στις ρωγμές που προκύπτουν ώστε αυτές να παραμείνουν ανοιχτές. Κατά κανόνα, το έντονα τοξικό νερό, που είναι παραπροϊόν της εξαγωγής αερίου, διοχετεύεται σε παλιές εξορύξεις, γεγονός που εμπεριέχει τον κίνδυνο μόλυνσης των υπόγειων υδάτων. Ένας επιπρόσθετος κίνδυνος προκύπτει από το γεγονός ότι το fracking ενδέχεται να προκαλέσει την είσοδο του αερίου σε υδροφόρους ορίζοντες και επομένως να προκαλέσει μόλυνση μεθανίου στα υπόγεια ύδατα. Τέτοιου είδους ατυχήματα έχουν ήδη συμβεί στις ΗΠΑ.

Η Πολωνία στηρίζει πλήρως τη νέα αυτή διαδικασία: Μερικές χώρες, όπως η Γερμανία και η Σουηδία έχουν πολύ μεγάλα αποθέματα, αλλά αναμένουν τα αποτελέσματα επιστημονικών μελετών. Στην Αυστρία, η τροποποίηση της νομοθεσίας έχει καταστήσει την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων υποχρεωτική και για τη φάση της εξερεύνησης. Ως αποτέλεσμα, οι αιτήσεις για εξερεύνηση έχουν αποσυρθεί προς το παρόν. Μορατόρια έχουν επιβληθεί στην Τσεχία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Στη Γαλλία, το fracking απαγορεύθηκε το 2010: η κυβέρνηση Σαρκοζύ εν τούτοις εξέδωσε μια σειρά από άδειες για εξερευνητική εξόρυξη, ενάντια στις οποίες η ένωση των Φίλων της Φύσης ανέγειρε έντονες διαμαρτυρίες μαζί με 260 ΜΚΟ στη Γαλλία.

 Η εξαγωγή αερίου από σχιστόλιθο δεν είναι μια τεχνολογία μετάβασης!

Ορισμένες χώρες ελπίζουν να γίνουν λιγότερο εξαρτώμενες από τα αποθέματα της Ρωσίας σε αέριο και αναφέρονται στη εξαγωγή αερίου από σχιστόλιθο ως τεχνολογία μετάβασης στο δρόμο για την παραγωγή ενέργειας με ουδέτερο τρόπο για το κλίμα στο μέλλον.

Το επιχείρημα είναι προφανώς αμφισβητήσιμο. Πέρα από τους επιβεβαιωμένους κινδύνους που τίθενται από το αέριο σχιστόλιθου στο περιβάλλον και τα υπόγεια ύδατα έχει αρνητικές συνέπειες στο κλίμα, από τη στιγμή που απελευθερώνεται CO2 στην ατμόσφαιρα και δημιουργεί αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου. Δεδομένου ότι η ανάπτυξη του αερίου από σχιστόλιθο οδηγεί σε μείωση της τιμής του αερίου – στις ΗΠΑ η τιμή του αερίου έχει μειωθεί κατά ένα τρίτο – τα κίνητρα για την επένδυση σε ουδέτερη-κλιματικά παραγωγή ενέργειας ελαττώνονται. Αν όμως οι στόχοι γύρω από την ενεργειακή μετάβαση πρόκειται να καλυφθούν, η χρηματοδότηση πρέπει να αυξηθεί. Αντί για τη μείωση των τιμών αγοράς της ενέργειας σε βάρος του περιβάλλοντος, θα ήταν πολύ πιο σημαντικό όσον αφορά την κλιματική αλλαγή να παραχθεί ανανεώσιμη ενέργεια πιο αποδοτικά και να προσφερθεί σε τιμές αγοράς. Ο Manfred Pils, πρόεδρος της διεθνούς NFI : “Μια τεχνολογία μετάβασης πρέπει να δείξει το δρόμο για το μέλλον σε όφελος των ανανεώσιμων πηγών ενέργεια και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να καθυστερήσει αυτήν την αλλαγή προσανατολισμού. Ενισχύοντας το ισχύ-σε-αέριο, δλδ. τη μετατροπή αιολικής και αιολικής ενέργειας  σε τεχνητό μεθάνιο, θα σήμαινε σίγουρα μια καλύτερη τεχνολογία μετάβασης, καθώς δε περιλαμβάνει την παραγωγή πρόσθετου CO2, το δίκτυο αερίου θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για αποθήκευση ενέργειας και επιπλέον ο ηλεκτρισμός από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για μεταφορές και παραγωγή θερμότητας».

Επιπλέον το συνολικό κλιματικό ισοζύγιο του αερίου από σχιστόλιθο (αν όλες οι εκπομπές CO2 που παράγονται κατά την εξερεύνηση και την εξαγωγή συμπεριληφθούν) θα πλησίαζε τη σύγχρονη καύση άνθρακα, που δεν προωθείται αν και η Ευρώπη ακόμα περηφανεύεται για τα σημαντικά αποθέματα άνθρακα.

Μία πρόκληση για την Ευρώπη και τα Κράτη Μέλη

Η Διεθνής ένωση Φίλων της Φύσης βρίσκει λαθεμένη την τωρινή αδράνεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ενισχύεται από την πεποίθηση ότι η επικρατούσα περιβαλλοντική νομοθεσία είναι επαρκής για την πρόληψη του κινδύνου περιβαλλοντικής καταστροφής που προκαλείται από το fracking στην Ευρώπη. Αυτό είναι εν μέρει σωστό, καθώς οι διερευνητικοί δείκτες συνήθως παραμένουν κάτω από το όριο για το οποίο η εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα ήταν υποχρεωτική. Προκύπτει επομένως ότι τέτοιες δοκιμαστικές εξορύξεις και εξερευνήσεις δεν υπόκεινται στους κανόνες της δημόσιας συμμετοχής και πληροφόρησης. Εναπόκειται στα επιμέρους κράτη μέλη να μειώσουν τις τιμές ορίων για τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως έγινε στην περίπτωση της Αυστρίας.    

Για το λόγο αυτό η NFI καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να ορίσει την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το fracking, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι είναι μια οικολογικά επιβλαβής εξορυκτική και διερευνητική μέθοδος. Επιπλέον η NFI ζητάει από τα κράτη μέλη της Ε.Ε. να απαγορεύσουν την διερεύνηση και την εξαγωγή του αερίου από σχιστόλιθο με τις διαθέσιμες μεθόδους και να ορίσουν διαδικασίες εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων με δημόσια συμμετοχή για μελλοντικές νέες μεθόδους.

Σεπτέμβριος 2012

Μετάφραση Γιάννης Μάργαρης  Phd., postdoc Power Engineering

Το Ελληνικό Δίκτυο Περιβαλλοντικών Κοινωνικών Οργανώσεων «ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ» ιδρύθηκε το 2007 και αποτελεί τμήμα της Διεθνούς Περιβαλλοντικής Οργάνωσης Friends of Nature/NFI (1895). Στους NFI  http://www.nfi.at συμμετέχουν 50 εθνικές οργανώσεις απ΄ όλο τον κόσμο με περισσότερα από 500.000 μέλη. Οι NFI συμπεριλαμβάνονται στους GREEN10/G10 που είναι οι δέκα μεγαλύτερες περιβαλλοντικές οργανώσεις στον κόσμο.

Ελληνικό Δίκτυο «ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ,  Θερμοπυλών 92, 12461

http://naturefriends-gr.blogspot.gr Mail: friends.of.nature.greece@gmail.com

Naturfreunde Internationale www.nfi.at
Diefenbachgasse 36
A-1150 Wien
E-Mail: office@nf-int.org
Tel.: +43 (0)1 892 38 77
Fax: +43 (0)1 812 97 89