ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ ΥΠΟ ΑΠΕΙΛΗ | ο Κόκκινος Κατάλογος όλων των χερσαίων και θαλάσσιων οικοτόπων της Ευρώπης | European Red List of Habitats

Ευρωπαϊκός Κόκκινος Κατάλογος των Οικοτόπων 
 European Red List of Habitats

(Μέρος Ι: θαλάσσιοι οικότοποι, σ.52 | Μέρος ΙΙ: Χερσαίοι οικότοποι και οικότοποι γλυκού νερού. σ.44 || Οδηγίες για τους Οικοτόπους - Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2012 ΕΔΩ)

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ ΥΠΟ ΑΠΕΙΛΗ

Για πρώτη φορά ο Κόκκινος Κατάλογος όλων των χερσαίων και θαλάσσιων οικοτόπων της Ευρώπης
Για πρώτη φορά, πραγματοποιήθηκε μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση των Ευρωπαϊκών οικοτόπων, που απέδωσε μια σαφή εικόνα για την κατάσταση των 490 οικοτόπων σε 35 χώρες της Ευρώπης, από τον Αρκτικό Κύκλο έως τη Μεσόγειο Θάλασσα και στα γειτονικά παράκτια ύδατα του Βόρειου Ατλαντικού, της Βαλτικής, της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο περισσότεροι από 300 ειδικοί έχουν συνεισφέρει με τις γνώσεις και την εμπειρία τους ώστε να παραχθεί μια αξιολόγηση για το επίπεδο της απειλής των ευρωπαϊκών οικοτόπων. Το έργο για τον Ευρωπαϊκό Κόκκινο Κατάλογο των οικοτόπων χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συντονίστηκε από μια σύμπραξη που συγκροτήθηκε από το Κέντρο Περιβαλλοντικών Ερευνών του Wageningen (Alterra), την IUCN, το NatureBureau και από τους συμβούλους Susan Gubbay και John Rodwell. 

Τα αποτελέσματα είναι πέρα για πέρα αποκαλυπτικά για τους οικοτόπους της Ευρώπης. Περισσότερο από το 1/3 του συνόλου των χερσαίων οικοτόπων της Ευρώπης βρίσκονται υπό απειλή. Πιο συγκεκριμένα: πλέον των 3/4 των τυρφώνων, πάνω από το 50% των οικοτόπων των λειμώνων, και σχεδόν το 50% των λιμνών, των ποταμών και των ακτών μας. Τα δάση, οι θαμνώνες και οι βραχώδεις οικότοποι βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση, αλλά εξακολουθούν να είναι στο κέντρο του ενδιαφέροντος και θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο μόνιμης επιστημονικής παρακολούθησης.

Σε όλες τις γειτονικές μας θάλασσες, οι σχηματισμοί μυδιών, τα θαλάσσια λιβάδια με Posidonia και οι οικότοποι σε εκβολές ποταμών είναι παντού απειλούμενα. Στη Μεσόγειο Θάλασσα και στον ΒΑ Ατλαντικό, σχεδόν το 1/3 και το 1/4 αντίστοιχα του συνόλου των οικοτόπων τους βρίσκονται σε κίνδυνο κατάρρευσης. Επίσης, προκαλεί μεγάλη ανησυχία ο μεγάλος αριθμός των θαλάσσιων οικοτόπων για τα οποία εξακολουθούμε να γνωρίζουμε πολύ λίγα, ιδιαίτερα στη Μαύρη Θάλασσα.

Οι Ευρωπαϊκοί οικότοποι μειώνονται ως προς την ποσότητα (επιφάνεια που καταλαμβάνουν) και υποβαθμίζονται ως προς την ποιότητα για πολλούς λόγους, ενώ υπόκεινται σε πολλές πιέσεις και απειλές που έχουν ολοένα και μεγαλύτερες επιπτώσεις. Η εντατική γεωργία και η εγκατάλειψη των παραδοσιακών βοσκοτόπων, η αποξήρανση και η ρύπανση, η εισβολή ξενικών φυτών και ζώων, η αστικοποίηση και η συναφής ανάπτυξη υποδομών συνεχίζουν να θέτουν σε κίνδυνο τους χερσαίους οικοτόπους. Στη θάλασσα, είναι η ρύπανση, ο εμπλουτισμός σε θρεπτικά υλικά, οι καταστρεπτικές αλιευτικές πρακτικές και τα έργα προστασίας και ανάπτυξης των ακτών που αποτελούν τις μεγαλύτερες απειλές. Μερικές βλαβερές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη εμφανείς τόσο στα θαλάσσια, όσο και στα χερσαία συστήματα και είναι πιθανό να επιδεινωθούν.

Αυτοί οι οικότοποι αποτελούν το πλούσιο μωσαϊκό πολλών διαφορετικών Ευρωπαϊκών χερσαίων και θαλάσσιων τοπίων. Παρέχουν το ενδιαίτημα για χιλιάδες φυτά και ζώα και παρέχουν σημαντικές οικοσυστημικές υπηρεσίες, όπως η προστασία των εδαφών, η δέσμευση του άνθρακα και η συμβολή στην αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Αυτοί οι οικότοποι μπορούν να αποδώσουν πολύτιμα εδάφη για καλλιέργεια, να διατηρήσουν το ζωικό κεφάλαιο, τα θηράματα και τα αλιεύματα και να παράσχουν εκτάσεις για τουρισμό και αναψυχή. Προσφέρουν έμπνευση και ευχαρίστηση σε όλους και αποτελούν πολύτιμη κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές.

Ο Ευρωπαϊκός Κόκκινος Κατάλογος των οικοτόπων παρέχει ένα νέο και καινοτόμο εργαλείο με σκοπό την αναθεώρηση των δεσμεύσεων για την προστασία και την αποκατάσταση των χερσαίων και των θαλάσσιων οικοτόπων της Ευρώπης. Καλύπτει πολύ ευρύτερο φάσμα από τους οικοτόπους που νομικά προστατεύονται βάσει της Οδηγίας για τα είδη και τους οικοτόπους (Οδηγία 92/43) και θα μας βοηθήσει στην αποτίμηση της προόδου ως προς την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής 2020 για τη βιοποικιλότητα.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον Ευρωπαϊκό Κόκκινο Κατάλογο των Οικοτόπων (Μέρος Ι: θαλάσσιοι οικότοποι, Μέρος ΙΙ: Χερσαίοι οικότοποι και οικότοποι γλυκού νερού) μπορείτε να βρείτε στον σύνδεσμο ΕΔΩ.

Οι Ευρωπαϊκοί οικότοποι που απαντώνται στην Ελλάδα περιγράφτηκαν και αξιολογήθηκαν από Έλληνες επιστήμονες.

Συγγραφείς της έκδοσης από Ελληνικής πλευράς (Μέρος ΙΙ: Χερσαίοι οικότοποι και οικότοποι γλυκού νερού):
• Παναγιώτης Δημόπουλος (Πανεπιστήμιο Πατρών),
• Ιωάννης Τσιριπίδης (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)

Λοιποί συμμετέχοντες με συμβολή στο έργο από Ελληνικής και Κυπριακής πλευράς:
• Αθανάσιος Καλλιμάνης (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)
• Ιωάννης Καζόγλου
• Μαρία Πανίτσα (Πανεπιστήμιο Πατρών)
• Χαράλαμπος Χριστοδούλου (Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κύπρου, Τμήμα Δασών)
• Γεώργιος Φωτιάδης (Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός "ΔΗΜΗΤΡΑ", Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών)
• Μιχάλης Βραχνάκης (ΤΕΙ Θεσσαλίας)
• Φώτιος Ξυστράκης (Πανεπιστήμιο Πατρών)

ΠΗΓΗ:  ΔΑΣΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ - FB