Manfred Pils - "Ρίο+20: Τι συνέβη με την Ευρωπαϊκή ευθύνη;"

Manfred Pils

Πρόεδρος του παγκόσμιου οργανισμού Naturefriends International

Έχουμε κάνει πολλές αναρτήσεις για τη Παγκόσμιο Σύνοδο του ΟΗΕ "Rio+20". Σήμερα κλείνουμε το θέμα με μια άνω τελεία παρουσιάζοντας τις εκτιμήσεις για τα αποτελέσματα του Rio+20 του Προέδρου των Naturefriends International.

Ενδιαφέρον πάντως παρουσιάζει και ένα προηγούμε μήνυμα του Manfred Pils με θέμα την Περιβαλλοντική και Κοινωνική Δράση των NFI, διαβάστε ΕΔΩ.

-----------

Ρίο+20: Τι συνέβη με την Ευρωπαϊκή ευθύνη;

20 χρόνια μετά την 1η παγκόσμια σύνοδο για το «Περιβάλλον και την Ανάπτυξη» στο Ρίο ντε Τζανέιρο, η φετινή σύνοδος (20-22 Ιουνίου του 2012) θα έπρεπε να προβεί σε ανασκόπηση των 20 χρόνων της πολιτικής για την αειφορία. Νέα και συγκεκριμένα μέτρα για την εφαρμογή βιώσιμων πολιτικών θα έπρεπε να έχουν ήδη εφαρμοστεί. Όλοι ήδη συμφωνούσαν, αλλά και συμφωνούν ακόμα ότι είναι απαραίτητα. Η φτώχεια σ' όλο τον κόσμο έχει διπλασιαστεί – σχεδόν δυο δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Στην υπερθέρμανση του πλανήτη δεν έχει μπει φρένο, ο ρυθμός απώλειας της βιοποικιλότητας είναι ταχύτατος, οι θάλασσες υπεραλιεύονται, τροπικά δάση καταστρέφονται, η ερημοποίηση προχωρά: Άρα δεν προκύπτουν θετικά αποτελέσματα.

Πριν τη διοργάνωση του συνεδρίου, ειδικά μη κυβερνητικές οργανώσεις όπως οι Φίλοι της Φύσης έφεραν αρκετές προτάσεις προς συζήτηση για την παγκόσμια σύνοδο. Αυτές οι αναμενόμενες όμως συζητήσεις ναυάγησαν. Ο φόβος αποτυχίας της συνόδου (όπως έχει συμβεί στο παρελθόν στις κλιματικές συναντήσεις του Ντέρμπαν και της Κοπεγχάγης),  είχε σαν αποτέλεσμα στο τελικό κείμενο, που εκδίδεται πριν τη σύνοδο, να έχουν αφαιρεθεί όλες οι επίμαχες προτάσεις – οι υπουργοί στο Ρίο δεν άφησαν καμιά από αυτές προς συζήτηση.

Το τελικό κείμενο “Το μέλλον που θέλουμε” εμπεριέχει μη δεσμευτικές και γενικόλογες υποσχέσεις για “πράσινη οικονομία”, αόριστες και μη δεσμευτικές  προτάσεις καταπολέμησης της φτώχειας, της υπερθέρμανσης του πλανήτη, της ερημοποίησης. Καμιά δεσμευτική απαίτηση προς τις εταιρείες ώστε να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, να σταματήσουν την αποψίλωση των τροπικών δασών, κανένα συγκεκριμένο σχέδιο προστασίας των θαλασσών από την υπεραλίευση. Όλες οι απαιτήσεις που θα οδηγούσαν σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις της διεθνούς κοινότητας έχουν παραλειφθεί π.χ. Τα 30 δις $ για αειφόρο ανάπτυξη σε φτωχές χώρες, η κατάργηση των υπέρογκων επιδοτήσεων άνθρακα, πετρελαίου ή φυσικού αερίου που αγγίζουν τα 600 δις $ ετησίως ή η αναβάθμιση του περιβαλλοντικού προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) σ' ένα ισχυρό και καλά χρηματοδοτούμενο οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών.

Ένας εκπρόσωπος της Greenpeace, είπε τα πράγματα με τ' όνομά τους: “Αν ο πλανήτης ήταν τράπεζα δισεκατομμύρια θα συγκεντρωνόντουσαν για τη διάσωσή του. Αλλά η ανθρώπινη φτώχεια και δυστυχία όπως και η καταστροφή των οικοσυστημάτων δεν αξιολογούνται με παρόμοιο τρόπο: δεν μπορεί να παρουσιαστεί με οικονομικά μεγέθη, με λογιστικό δηλαδή τρόπο, άρα θεωρείται δευτερεύουσας σημασίας – παράπλευρη απώλεια με άλλα λόγια.”

Η παραπάνω νοοτροπία συναντάται σε πολλές παγκόσμιες συνδιασκέψεις και πολιτικές συναντήσεις – οικονομική ανάπτυξη σε αντίθεση με το περιβάλλον και τη φτώχεια: η οικονομική ανάπτυξη είναι η πρώτη προτεραιότητα, μόνο εφόσον αυτή επιτευχθεί έχουμε την “πολυτέλεια” να νοιαστούμε για το περιβάλλον και τη δικαιοσύνη. Αυτή η προσέγγιση είναι απίστευτα κοντόφθαλμη. Πρώτος και κύριος λόγος είναι ότι η οικονομική ανάπτυξη είναι η κύρια αιτία της καταστροφής του περιβάλλοντος, αλλά και της φτώχειας που επικρατεί στον πλανήτη, άρα περαιτέρω ανάπτυξη θα έχει μόνο καταστροφικά αποτελέσματα. Δεύτερον, έχουμε πια την τεχνογνωσία ώστε να οργανώσουμε μια βιώσιμη, δίκαιη, αλλά και με αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων οικονομία – απλά χρειάζεται να την επιβάλουμε άσχετα ή και σε αντίθεση με τα κυρίαρχα συμφέροντα μεμονωμένων κρατών ή εταιριών.

Η λογική ερώτηση που προκύπτει είναι: Ποιος είναι αυτός που θα την οργανώσει; Η απάντηση είναι απλή: Το πλουσιότερο 1/5 του συνόλου των κρατών εκπέμπει το 60% του διοξειδίου του άνθρακα (CO₂ ), σκάβοντας μόνες τους το λάκκο τους. Το φτωχότερο 1/5 δεν ευθύνεται ούτε καν για το 1% οποιουδήποτε τύπου εκπομπών, καθώς οι χώρες αυτές είναι κατά κύριο λόγο θύματα των κοινωνικών και οικολογικών προβλημάτων του πλανήτη. Αυτό σημαίνει πως οι υπεύθυνες-βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες και ειδικά η Ευρώπη- θα πρέπει ν' αναλάβουν την ευθύνη για το δικό τους καλό. Αλλά οι Ευρωπαίοι πολιτικοί θα αντιδράσουν μόνο εάν τα κοινωνικά κινήματα, όπως οι Φίλοι της Φύσης, απαιτήσουν μια τέτοια πολιτική. Ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε – άρα πρέπει και να το κάνουμε.

Manfred Pils

Πρόεδρος του παγκόσμιου οργανισμού Φίλοι της Φύσης (Naturefriends International)