Καθορισμός τεχνικών προδιαγραφών χάραξης, σήμανσης, διάνοιξης και συντήρησης των ορειβατικών – πεζοπορικών μονοπατιών | Οι ΘΕΣΕΙΣ των ΦΙΛΩΝ της ΦΥΣΗΣ

[Φωτ. Νίκος Νέζης | ΟΛΥΜΠΟΣ: Καταφύγιο "Χρήστος Κάκαλος" | Περισσότερες φωτογραφίες του Νίκου Νέζη για τον Όλυμπο στο blog των ΦτΦ για το έδαδος ΕΔΩ| Ο Νίκος Νέζης είναι επίτημο μέλος των ΦτΦ]

-------------------

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece

Ανθέων 72, 12461 | Mail: naturefriendsgreece@gmail.com | Τηλ. FAX: 215 5257408

URL: http://naturefriends-gr.blogspot.gr | http://nfgr-soils.blogspot.gr

Καταστατικό, Ειρηνοδικείο Αθηνών Α.Μ. 30425  | ΑΦΜ:997557187, ΔΟΥ Αιγάλεω

  

Σχόλια -  Προτάσεις των ΦΙΛΩΝ της ΦΥΣΗΣ στη Δημόσια Διαβούλευση

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ:

Καθορισμός τεχνικών προδιαγραφών χάραξης, σήμανσης, διάνοιξης και συντήρησης των ορειβατικών – πεζοπορικών μονοπατιών

http://www.opengov.gr/minenv/?p=7530

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Οι ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece συμμετέχουν στις δημόσιες διαβουλεύσεις για σχέδια νόμων, Προεδρικών Διαταγμάτων κ.λπ.  Πρόσφατα καταθέσαμε προτάσεις για τις νέες περιοχές Natura,  για τον Κυπαρισσιακό, τη Διαχείριση των απορριμμάτων κ.λπ.

Στο νέο Σχέδιο Νόμου με θέμα «Καθορισμός τεχνικών προδιαγραφών χάραξης, σήμανσης, διάνοιξης και συντήρησης των ορειβατικών – πεζοπορικών μονοπατιών» καταθέτουμε κυρίως περιβαλλοντικές προτάσεις και σχόλια και λιγότερο τεχνικές υποδείξεις.

Τα σχόλια και οι προτάσεις κατατίθενται ανά άρθρο του Σχεδίου Νόμου, ωστόσο όλες οι προτάσεις διαπνέονται από τη φιλοσοφία των ΦτΦ που είναι «γνωρίζω τη φύση και την προστατεύω» καθώς και από τις αρχές της Διακήρυξης του Τιρόλου (2002). [Η ΔτΤ ΕΔΩ  https://joom.ag/QCZQ]

 

Άρθρο 01 - Ορισμός – Σκοπός – Στόχος

Oι επισκέπτες των βουνών, ορειβάτες και πεζοπόροι να ενημερώνονται για την ορθή συμπεριφορά τους κατά την είσοδο.  Υπάρχουν πινακίδες σε κάποια σημεία εισόδου των μονοπατιών, όμως είναι παλιές και μάλλον δεν είναι κατανοητές από τους περισσοτέρους. Υπάρχουν εξαιρετικές προτάσεις για την «ορθή συμπεριφορά» στα βουνά και στη φύση, στη Διακήρυξη του Τιρόλου αλλά και σε έντυπο των ΦτΦ.

(Οι ορειβάτες και οι επισκέπτες)

Να περνούν και να διασχίζουν τα «φυσικά τοπία και τις προστατευόμενες περιοχές»:

α) όχι ως κατακτητές αλλά ως  ευγενικοί φιλοξενούμενοι,

β) χωρίς να αναστατώνουν τους «οικοδεσπότες» δηλαδή τους «μόνιμους κάτοικους» των οικοτόπων  που είναι η χλωρίδα, η πανίδα και το έδαφος,

γ) χωρίς να αφήνουν ανθρώπινα αποτυπώματα (σκουπίδια, πλαστικά κ.λπ) εκτός από εκείνα των παπουτσιών τους και χωρίς να «κλέβουν» τον πλούτο των οικοτόπων (χλωρίδα, πανίδα).

Η «ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΤΥΡΟΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΑΣΚΗΣΗ ΑΘΛΟΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ» (2002) παρουσιάζει βασικές αρχές για τα αθλήματα και την ψυχαγωγία στο βουνό και συνιστάται να συμπεριληφθεί στα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. Η ΔτΤ δεν περιορίζεται σε τεχνικά ζητήματα, επεκτείνεται και σε άλλα θέματα όπως η προστασία της βιοποικιλότητας, οι τοπικές κοινωνίες κ.λπ. Η παρέμβαση των ΦτΦ βασίζεται κυρίως στο πνεύμα της ΔτΤ. [Διαθέσιμη σε δύο εκδόσεις ΦτΦ https://joom.ag/QCZQ και Ε.Ο.Ο.Α]

Άρθρο 02 - Κατηγορίες ορειβατικών πεζοπορικών -μονοπατιών

Στην Ελλάδα έχουμε δύο κύρια είδη μονοπατιών τα Ε και τα Ο. Τα Ε είναι τα ευρωπαϊκά Ε4 και Ε6 και τα  Ο τα εθνικά, π.χ. Ο3.  Το πρόβλημα με τα υφιστάμενα μονοπάτια είναι πως όσο βρίσκεσαι στον κύριο όγκο του βουνού η σήμανση είναι συνήθως καλή, τα ενδιάμεσα τμήματα που συνδέουν τους ορεινούς όγκους και στα μικρότερα βουνά αυτά  χάνονται (χωρίς σήμανση και συντήρηση) και ακόμα χειρότερα συχνά γίνονται δρόμοι. Άνθρωποι που έχουν προσπαθήσει να διασχίσουν το Ε4 σε όλο του το μήκος συνάντησαν τις μεγαλύτερές δυσκολίες ακριβώς σε αυτά τα τμήματα.

Αν και υπάρχει μια μικρή αναφορά στα «αρχαιολογικά μονοπάτια» [β] προτείνεται η προσθήκη δύο ακόμα κατηγοριών:

Στ) Μονοπάτια των περιηγητών και των ξένων χαρτογράφων: Τα μονοπάτια, ακόμα και δασικοί δρόμοι σήμερα, αναφέρονται σε περιγραφές ξένων αλλά  Ελλήνων περιηγητών όπως ο Παυσανίας (υπάρχουν στην Αρκαδία και αλλού), Leake κ.ά. καθώς και σε χάρτες όπως π.χ. του Κάουπερτ.

Ζ) Νησιώτικα μονοπάτια, ίσως από τα ωραιότερα στην Ελλάδα. Είναι σημαντικά όχι μόνο γιατί συμβάλουν οικονομικά και τουριστικά αλλά κυρίως γιατί οι ξερολιθιές που υπάρχουν εκεί και τα διαμορφώνουν συγκρατούν τα έδαφος και συμβάλουν στη διατήρηση των ευαίσθητων αυτών οικοσυστημάτων. Συνήθως η προσοχή μας πάει στα μονοπάτια της ηπειρωτικής Ελλάδας αλλά αυτά τα μονοπάτια των νησιών είναι ένας πλούτος που χάνεται και πρέπει να σωθεί. 

Στην κατηγορία ε) «Μονοπάτια προσβάσιμα σε ΑμεΑ» προτείνεται να αξιοποιηθούν καλές πρακτικές από άλλες χώρες όπως π.χ. Αυστρία, Γερμανία. Καλές πρακτικές περιγράφονται στην έκδοση των Naturefriends International “Accessible Tourism for All” http://www.nfi.at/index.php?option=com_content&task=view&id=582&Itemid=1&lang=en

Άρθρο 03 -  Χαρακτηριστικά ορειβατικών μονοπατιών

Ο διαχωρισμός σε «πρωτεύοντα και δευτερεύοντα μονοπάτια» πρέπει να διατηρηθεί.

 Ο τρόπος με τον οποίο διαχωρίζονται και σηματοδοτούνται τα κύρια από τα δευτερεύοντα μονοπάτια είναι κάπως συγκεκριμένος πια και με αρκετά μεγάλη σημασία για να ξέρεις ότι βαδίζεις σωστά. Στο Όλυμπο π.χ. το κύριο μονοπάτι έχει κόκκινη και λευκή σήμανση ενώ άλλα δευτερεύοντα μπλε και κίτρινη ή μόνο κόκκινή κ.ο.κ. Όταν βρίσκεσαι σε μια διακλάδωση και αλλάξει ξαφνικά η σήμανση καταλαβαίνεις πολύ γρήγορα ότι έχει φύγει από την πορεία σου. Επίσης δεν είναι όλα τα μονοπάτια της ίδια βατότητας και το να βρεθεί π.χ. ένας αρχάριος σε δευτερεύοντα μονοπάτι μπορεί να είναι πρόβλημα, γι αυτό είναι σημαντικό να ξέρεις από την αρχή ότι ακολουθείς τα τάδε σημάδια.

Άρθρο 05 - Χωροθέτηση – χάραξη – πιστοποίηση νέων ορειβατικών – πεζοπορικών μονοπατιών

Η γνώμη μας είναι ότι υπάρχουν πολλά μονοπάτια στην Ελλάδα. Δεν χρειάζονται περισσότερα. Η συντήρηση των υφισταμένων μονοπατιών και η ανάδειξη εκείνων που δεν έχουν μεγάλη επισκεψιμότητα είναι για εμάς προτεραιότητα. 

Ωστόσο σε περιπτώσεις που αποφασιστεί μια νέα διάνοιξη θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη:

 α) Η βασική αξία της ΔτΤ: «Προστασία της Φύσης - ως δέσμευση για να διασφαλιστεί η οικολογική αξία και  ο φυσικός χαρακτήρας στις ορεινές περιοχές και στα αναρριχητικά πεδίο. Αυτό περιλαμβάνει την προστασία των επαπειλούμενων ειδών χλωρίδας και πανίδας, τα οικοσυστήματα τους και το τοπίο»

β)Το άρθρο 9 της ΔτΤ «Οι πρώτες αναβάσεις» και ιδιαίτερα το άρθρο 1: «Οι πρώτες αναβάσεις θα πρέπει να γίνονται με σεβασμό προς το περιβάλλον και σύμφωνα με τους τοπικούς κανονισμούς, την επιθυμία των γαιοκτημόνων και τις πολιτισμικές αξίες των κατοίκων της περιοχής.»

γ)Τις  Δασικές Αστυνομικές Ρυθμιστικές Διατάξεις  που εκδίδουν τα Δασαρχεία και οι Δ/νσεις Δασών και  ιδιαίτερα αυτή που απαγορεύει «Την κοπή δένδρων, θάμνων, κλάδων, ανθέων φρυγάνων κλπ., την εκφλοίωση και κάθε άλλη πράξη που θίγει τα δένδρα, τους θάμνους και το έδαφος.» [προσοχή στο έδαφος]

δ) Η χάραξη νέων ορειβατικών/ πεζοπορικών μονοπατιών να γίνεται με τον πλέον παραδοσιακότερο, οικονομικότερο και απλούστερο τρόπο. Η αναφορά του κ.Λαμπίρη για «Το μονοπάτι στους Καλαρρύτες είχε προϋπολογισμό 650.000 ευρώ για 1,6 χλμ μονοπατιού» μας προκαλεί ως πολίτες, ως πεζοπόρους – ορειβάτες, ως ΦτΦ.

Άρθρο 06 -  Προϋποθέσεις και κανόνες για την κατασκευή μονοπατιών

Να μην υπάρχει καμία προδιαγραφή για τοποθέτηση κάδων ή δοχείων αποβλήτων. Το αντίθετο μάλιστα. Πρέπει να υπάρχουν στις εισόδους των μονοπατιών και στους χώρους δασικής αναψυχής πινακίδες που να γράφουν «Φεύγοντας παίρνουμε τα σκουπίδια μας μαζί μας – δεν υπάρχει κανείς για να μας τα μαζέψει». Διαβάζουμε επίσης στη ΔτΤ https://joom.ag/QCZQ : « Όχι μόνο πρέπει να μεταφέρουμε τα απορρίμματα μας μακριά από τα βουνά, αλλά και να συλλέγουμε όσα άφησαν οι άλλοι πίσω τους.» «Άρθρο 7,8. Πρόσβαση και Προστασία

Άρθρο 07 – Χώροι δασικής αναψυχής

Οι ΧΔΣ θα πρέπει να συντηρούνται γιατί οι κατασκευές από ξύλο διαβρώνονται. Ωστόσο θα πρέπει να αποφεύγονται κατασκευές που στα σχέδια των μελετητών φαίνονται όμορφες, έχουν μεγάλο κόστος κατασκευής αλλά δεν έχουν καμία χρησιμότητα.

Να μην υπάρχει καμία προδιαγραφή για τοποθέτηση κάδων ή δοχείων αποβλήτων. Το αντίθετο μάλιστα. Πρέπει να υπάρχουν στις εισόδους των μονοπατιών και στους χώρους δασικής αναψυχής πινακίδες που να γράφουν «Φεύγοντας παίρνουμε τα σκουπίδια μας μαζί μας – δεν υπάρχει κανείς για να μας τα μαζέψει». Διαβάζουμε επίσης στη ΔτΤ https://joom.ag/QCZQ:  « Όχι μόνο πρέπει να μεταφέρουμε τα απορρίμματα μας μακριά από τα βουνά, αλλά και να συλλέγουμε όσα άφησαν οι άλλοι πίσω τους.» «Άρθρο 7,8.  Πρόσβαση και Προστασία

Άρθρο 12 – Καταγραφή μονοπατιών

Να αξιοποιηθούν τα δεδομένα που ήδη υπάρχουν όπως π.χ. της ιστοσελίδας HELLAS PATH http://www.hellaspath.gr και άλλων εκδόσεων. Η κάθε «οικεία Δ/νση Δασών του Νομού» δεν είναι σε θέση να καταγράψει τα μονοπάτια. Να εξεταστεί το ενδεχόμενο η  «οικεία Δ/νση Δασών του Νομού» να έχει την εποπτεία ή να εγκρίνει την καταγραφή των μονοπατιών που ενδεχομένως έχουν καταγράψει άλλοι όπως π.χ. Ορειβατικοί σύλλογοι, Μελετητές που έχουν σχέση με το πεδίο, εκδότες αλλά και απλοί πεζοπόροι.

Άρθρο 13 – Ανάθεση κατασκευής και συντήρηση ορειβατικών – πεζοπορικών μονοπατιών

Η ανάθεση θα πρέπει να διαπνέεται από τη ΔτΤ https://joom.ag/QCZQ και ιδιαίτερα από το Άρθρο 7.  Πρόσβαση και Προστασία: «Πιστεύουμε, πως η ελευθερία της πρόσβασης στα βουνά και τις ορθοπλαγιές με αίσθημα ευθύνης  αποτελεί  θεμελιώδες δικαίωμα. Με τις δραστηριότητας μας  το ασκούμε επιδεικνύοντας πάντα ανάλογη ευαισθησία προς το περιβάλλον και προασπίζοντας  την φύση. Σεβόμαστε τους περιορισμούς πρόσβασης και τους κανονισμούς, που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των αναρριχητών  και των οργανώσεων  προστασίας της φύσης ή των αρχών.»

Άρθρο 14 – Παραρτήματα

Προτείνεται να συμπεριληφθεί στα Παραρτήματα  «Η ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΤΥΡΟΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΑΣΚΗΣΗ ΑΘΛΟΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ» (2002) https://joom.ag/QCZQ.

Άρθρο 15 – Ολοκλήρωση της καταγραφή όλων των μονοπατιών σε ένα έτος.

Ο στόχος  του ΥΠΑΠΕΝ «Εντός ενός έτους από τη δημοσίευση της παρούσης πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η καταγραφή όλων των μονοπατιών» κρίνεται ανέφικτος ακόμα και αν αξιοποιηθούν υπάρχουσες καταγραφές μονοπατιών.  Απαιτούνται τουλάχιστον δύο χρόνια για μια σοβαρή καταγραφή. Αν γίνει σε ένα χρόνο η παρουσίαση εκτιμάμε ότι θα γίνει βεβιασμένα, πρόχειρα και τσαπατσούλικα.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι: ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΔΙΑΝΟΙΞΗΣ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ

Το θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικό αρκεί να αναλυθεί και να τηρηθεί. Ιδιαίτερα το Γ1 «ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ» και Γ2 «ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΤΑΣΤΑΣΙΑΣ» είναι από τα πιο σημαντικά στοιχεία της μελέτης. Ωστόσο θα πρέπει να προστεθούν και νέες προστατευτικές διατάξεις του φυσικού περιβάλλοντος.

[Β.9. ΕΛΕΓΧΟΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ: Όταν μέρος της διαδρομής διέρχεται από ιδιοκτησία τρίτου (π.χ. περιοχή ιδιοκτησίας ενός μοναστηριού), πρέπει να υπάρχει σύμφωνη γνώμη αυτού για την διέλευση του μονοπατιού από το συγκεκριμένο σημείο.]

Σύμφωνα με τη ΔτΤ και ιδιαίτερα από το Άρθρο 7. Πρόσβαση και Προστασία: «…η ελευθερία της πρόσβασης στα βουνά και τις ορθοπλαγιές με αίσθημα ευθύνης  αποτελεί  θεμελιώδες δικαίωμα. Με τις δραστηριότητας μας  το ασκούμε επιδεικνύοντας πάντα ανάλογη ευαισθησία προς το περιβάλλον και προασπίζοντας  την φύση. Σεβόμαστε τους περιορισμούς πρόσβασης και τους κανονισμούς, που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των αναρριχητών  και των οργανώσεων  προστασίας της φύσης ή των αρχών.»

ΣΧΟΛΙΟ των ΦτΦ για την Ελευθερία της πρόσβασης: Παράδειγμα αναρριχητικά πεδία Μετεώρων. Οι υπεύθυνοι των Μονών θέλουν να χαρακτηριστεί η περιοχή αποκλειστικά «θρησκευτική», περιορισμένης πρόσβασης όπου θα απαγορεύεται στο 80%  των βράχων η αναρρίχηση. Αυτή η απαίτηση είχε βρει ευήκοα ώττα στο υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο στις αρχές του 2014 είχε εκφράσει την πρόθεση να αλλάξει την τρέχουσα νομοθεσία για την προστασία των Μετεώρων, έτσι ώστε να επιτρέπεται η αναρρίχηση μόνο σε όσους βράχους δεν έχουν οπτική επαφή με ενεργές μονές ή κατάλοιπα μοναστηριών, δηλαδή τελικά το 80% από τους βράχους που σκαρφαλώνουμε σήμερα, μέτρο που θα σήμαινε πρακτικά το κλείσιμο του σημαντικότερου αναρριχητικού πεδίου της χώρας. [Πληροφορίες ΒΡΙΛΗΣΣΟΣ - http://vrilissianews.gr/vrilissia/meteora-apagorefsi-tis-anarrichisis-meta-apo-50chronia-photovideo/].

Όσο και να σεβόμαστε τις τοπικές κοινωνίες, τις θρησκευτικές επιλογές και τις παραδόσεις, μια τέτοια απαγόρευση, μετά από δεκάδες χρόνια χρήσης των βράχων ως αναρριχητικά πεδία, θα ήταν καταστροφική για την επισκεψιμότητα στην περιοχή και την τοπική οικονομία αλλά και για την αναρρίχηση στην Ελλάδα.  [28η Πανελλήνια Αναρριχητική Συνάντηση, Μετέωρα 16-18/9/2016 - http://www.eooa.gr/?p=2593]

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ

Να απαλειφθεί το 12. «Διατήρηση καθαριότητας: Τοποθέτηση δοχείων απορριμμάτων κατά μήκος των μονοπατιών γίνεται μόνο όταν υπάρχει εξασφαλισμένη αποκομιδή των σκουπιδιών από τον Φορέα λειτουργίας (Δασαρχείο, Φορέας Διαχείρισης, Δήμος, άλλος φορέας).»

Να  τοποθετούνται πινακίδες παρότρυνσης : «Φεύγοντας πάρε τα σκουπίδια σου μαζί σου – Δεν υπάρχει κανείς για να τα μαζέψει»

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V: ΠΡΟΒΟΛΗ – ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

Η προβολή και η δημοσίευση για τα μονοπάτια της Ελλάδας δεν πρέπει να περιορίζεται στα τεχνικά τους χαρακτηριστικά (βαθμός δυσκολίας, διάρκεια διαδρομής κ.λπ). Χρειάζεται να περιλαμβάνει πληροφορίες για την ιστορία, τις παραδόσεις, τον πολιτισμό, τη βιοποικιλότητα, τα καταφύγια ή τα καταλύματα, την παραγωγή και την τοπική οικονομία της ευρύτερης περιοχής.

Η στόχευση, οι «αποδέκτες» δεν μπορεί να είναι μόνο το «ευρύ κοινό», «οι τοπικοί κοινωνίες» και γενικά και αόριστα «η τουριστική βιομηχανία». Χρειάζεται να γίνουν μεταφράσεις κυρίως στα Γερμανικά (οι χώρες με παράδοση στην ορεινή ψυχαγωγία είναι η Γερμανία, Αυστρία, Ελβετία, Βόρεια Ιταλία) και δευτερεύοντος στα Αγγλικά. Με αυτήν την έννοια χρειάζεται συνεργασία με του Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Τουρισμού και ειδική στόχευση με συγκεκριμένα επικοινωνιακά εργαλεία -  το internet είναι χρήσιμο αλλά δεν αρκεί - τους κατοίκους της Κεντρικής Ευρώπης.

Δείτε ΕΔΩ το Ενημερωτικό Φυλλάδιο των ΦτΦ για τον ΟΛΥΜΠΟ στα αγγλικά. Διακινήθηκε σε Ορειβατικές Ομοσπονδίες και περιοδικά της Ευρώπης με αφορμή τα 100 χρόνια από την πρώτη ανάβαση στον Όλυμπο.  https://www.joomag.com/magazine/olympus-the-mountain-of-gods-and-muses/0491926001438089865

Μαραθώνιοι στον Όλυμπο: Το βουνό των Θεών έχει γίνει στόχος και μέσον διαφημιστικής προβολής πολλών εταιρειών. Το επιλέγουν για να διοργανώσουν Μαραθώνιους και μέσω αυτών να διαφημίσουν τα προϊόντα τους. Απ’ ότι γνωρίζουμε πραγματοποιούνται δέκα Μαραθώνιοι το χρόνο στον Όλυμπο. Το ερώτημα που είχε υποβληθεί από το 2012 είναι: «Πόσους Μαραθώνιους μπορεί να αντέξει ο Όλυμπος». http://www.naturefriends.gr/2012/04/2007.html.

Καλή η προβολή και πρόσκληση στον Όλυμπο επισκεπτών, ορειβατών, πεζοπόρων και αθλητών αλλά και το βουνό έχει μια ορισμένη «φέρουσα ικανότητα» αλλά και μια φιλοσοφία που είναι αντίθετη από την εμπορευματοποίηση της φύσης και της ιστορίας,  και "αναπτυξιακών  μοντέλων" τύπου  "ΘΡΟΝΟΣ του ΔΙΑ" που προτάθηκε από τον Υφυπουργό Εξωτερικών κ.Μάρδα http://www.naturefriends.gr/2016/01/blog-post_20.html.