Γιώργος Λιάλιος - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: "Γυρίζει σελίδα το Πάρκο Τρίτση"

[Το Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece παρακολουθεί, προβάλλει, στηρίζει την εκάστοτε διοίκηση, επισκέπτεται και αξιοποιεί τις όποιες δυνατότητες προσφέρει το Μητροπολιτικό Πάρκο Περιβαλλοντικών και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων και Ανάπτυξης Κοινωνικής Οικονομίας "Αντώνης Τρίτσης" (πλήρης τίτλος). 

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων διοργανώσαμε επίσκεψη, ξενάγηση στο Μητροπολιτικό Πάρκο "Αντώνης Τρίτσης" [ΕΔΩ ΕΔΩ] και συμμετείχαμε στην πρόσφατη δενδροφύτευση [ΕΔΩ]. Θεωρούμε ότι η διαχείριση του Πάρκου Τρίτση είναι ένα μεγάλο στοίχημα για το αστικό περιβάλλον αλλά και για τη λειτουργία όλων των πάρκων της χώρας μας, μιας και είναι το μεγαλύτερο σε έκταση στον αστικό ιστό. Σήμερα αναπαράγουμε το δημοσίευμα σχετικά του Γιώργου Λιάλιου με την ευχή να "Γυρίσει σελίδα το Πάρκο Τρίτση" - αυτό όμως δεν εξαρτάται μόνο από το φορέα αλλά και από τους Δήμους και τους φορείς της περιοχής οι οποίοι θα πρέπει να το εκτιμήσουν ως ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ και όχι αποκλειστικά τοπικό πάρκο].

-------

Γιώργος Λιάλιος - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: "Γυρίζει σελίδα το Πάρκο Τρίτση"

Είναι ένας από τους ελάχιστους μεγάλους χώρους πρασίνου στην πρωτεύουσα, μια «ανάσα» για τους κατοίκους της δυτικής πλευράς της πόλης. Είναι ταυτόχρονα ένας χώρος με πολλά προβλήματα και με ένα ακατανόητα μπερδεμένο πολεοδομικό καθεστώς. Το κουβάρι θα προσπαθήσει να ξεμπλέξει ένα νέο σχέδιο, που έχει ως στόχο την ενίσχυση του ρόλου του Πάρκου Τρίτση σε ένα από τα κύρια κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στην Αττική. Στα νέα σχέδια περιλαμβάνεται και μια διαφορετική προσέγγιση για την οικονομική βιωσιμότητά του, που φθάνει έως... τον γάμο.

Ενας από τους ελάχιστους μεγάλους πνεύμονες πρασίνου της πρωτεύουσας, το μητροπολιτικό Πάρκο Τρίτση βρίσκεται στα όρια των Δήμων Ιλίου και Αγίων Αναργύρων-Καματερού. Ο βασικός κορμός του αποτελείται από 913 στρέμματα γης που παραχωρήθηκαν το 2003 από την Κτηματική Εταιρεία Δημοσίου (ΚΕΔ). Αυτό που είναι ελάχιστα γνωστό αποτελεί το γεγονός πως η περιοχή δεν έχει ενιαίο πολεοδομικό καθεστώς: ένα μεγάλο τμήμα εντάχθηκε σε Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου το 1995, ένα άλλο κομμάτι ορίζεται από ένα Προεδρικό Διάταγμα του 1987, ενώ τμήματά του καλύπτονται από γενικά πολεοδομικά σχέδια, που ορίζουν σε άλλα σημεία χρήση γενικής κατοικίας και σε άλλα πολεοδομικού κέντρου!

Το χάος αυτό καλείται να «λύσει» το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο (ΕΧΣ) που υπέβαλε ο φορέας διαχείρισης του Πάρκου και πέρασε τη διαδικασία της προέγκρισης από το υπουργείο Περιβάλλοντος. Τα ΕΧΣ είναι ένα πολεοδομικό εργαλείο-ομπρέλα, καθώς μπορεί να αφορά μια συγκεκριμένη περιοχή (όχι απαραίτητα σε έναν δήμο) στην οποία θεσπίζει ειδικούς όρους, «καπελώνοντας» τα ισχύοντα στην περιοχή. Τα ΕΧΣ θεσπίστηκαν το 2014 ως εργαλείο για την προώθηση επενδύσεων (στο πλαίσιο μιας ευέλικτης, a la carte πολεοδομίας), αλλά το 2017 με μια τροποποίηση της νομοθεσίας μπορούν να αφορούν και σε αναπλάσεις ή προγράμματα περιβαλλοντικής αποκατάστασης (το ΥΠΕΝ σχεδιάζει να αντιμετωπίσει τα ζητήματα στο Μάτι με ΕΧΣ).

Το νέο σχέδιο έρχεται να ενισχύσει τον χαρακτήρα του Πάρκου ως χώρου εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Στο πλαίσιο αυτό προτείνει τη λειτουργία κέντρου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για μαθητές δημοτικών και γυμνασίων μέσα σε υφιστάμενο κτίριο του υπουργείου Παιδείας στο Πάρκο, καθώς και τη δημιουργία πρότυπου «κέντρου αστικών καλλιεργειών», στο οποίο οι πολίτες θα μπορούν να εκπαιδευθούν. Όσον αφορά το ιδιοκτησιακό, προβλέπεται η θεσμική και λειτουργική ένταξη του περιβάλλοντος χώρου δραστηριοτήτων που λειτουργούν μέσα στο Πάρκο, καθώς και 56,7 στρ. που ανήκουν κατά κυριότητα στον Δήμο Ιλίου. Με δεδομένο ότι μέσα στο Πάρκο έχουν δημιουργηθεί ορισμένα μικρά αλλά πολύτιμα οικοσυστήματα για τα πουλιά, το ΕΧΣ προτείνει τον ορισμό ζωνών απόλυτης προστασίας και ελεγχόμενης ήπιας χρήσης.

«Εντός του Πάρκου Τρίτση υπάρχουν πολλά και διαφορετικά πολεοδομικά και νομικά καθεστώτα τα οποία πρέπει να ενοποιηθούν προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο χώρος ενιαία και ολοκληρωμένα», εξηγεί ο αρχιτέκτων πολεοδόμος Κώστας Βουρεκάς, από την ομάδα Commonspace που εκπόνησε το Ειδικό Σχέδιο για λογαριασμό του φορέα διαχείρισης του πάρκου. «Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ο δημόσιος χαρακτήρας του, αποτρέπονται η ανεξέλεγκτη δόμηση και ο πολλαπλασιασμός των χρήσεων, ενώ γίνονται προσθήκες και βελτιώσεις στα όσα ισχύουν σήμερα».

Το υπό εκπόνηση ΕΧΣ συμπληρώνει ο νέος κανονισμός λειτουργίας του Πάρκου, που εγκρίθηκε πρόσφατα. Το ενδιαφέρον είναι ότι ο κανονισμός προβλέπει ένα πλαίσιο για την αποδοχή χορηγιών, ή την παραχώρηση (έναντι μισθώματος ή δωρεάν) κτιρίων ή χώρων του Πάρκου. Οι εκδηλώσεις που θα φιλοξενηθούν θα πρέπει βέβαια να είναι συμβατές με τον χώρο (απαγορεύονται ρητά «χοροί, γλέντια και συνεστιάσεις»). Οι «εκδηλώσεις μαζικής εστίασης (παιδικά πάρτι, δεξιώσεις γάμων, αρραβώνων κ.λπ.)» δεν απαγορεύονται, αλλά χρειάζεται προηγούμενη άδεια από τον φορέα. Ειδικά για το ναΰδριο του Αποστόλου Παύλου, επιτρέπεται να παραχωρείται για την τέλεση γάμων και βαπτίσεων, αλλά έναντι οικονομικού ανταλλάγματος προς τον φορέα. Στόχος είναι, όπως αναφέρεται στο ΕΧΣ, τουλάχιστον 10-15% των αναγκών του Πάρκου (που υπολογίζονται περίπου στο 1 εκατ. ευρώ/χρόνο) να προέρχονται από την εκμετάλλευση των τεσσάρων καφετεριών και τη μίσθωση χώρων ή κτιρίων για εκδηλώσεις.

Άλλες περιπτώσεις

Μέχρι στιγμής, το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει «προεγκρίνει» πέντε Ειδικά Χωρικά Σχέδια (ΕΧΣ). Το πιο πρόσφατο είναι το ΕΧΣ για το μητροπολιτικό Πάρκο Τρίτση. Προηγήθηκαν τον Νοέμβριο του 2017 για το Εκθεσιακό Κέντρο Θεσσαλονίκης (φορέας υλοποίησης ΔΕΘ - HELEXPO A.E.), τον Μάιο του 2018 για την περιοχή Αγίου Διονυσίου στον Πειραιά (φορέας υλοποίησης ο Δήμος Πειραιά), τον Σεπτέμβριο του 2018 για την ανέγερση δύο τουριστικών συγκροτημάτων: στο Μερτζίκι Σάμου (φορέας υλοποίησης Halkyon Hills Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις) και στους Μύλους Αργολίδας (φορέας υλοποίησης Γυφτοπούλου Ασπασία και Παναγιώτης). Κανένα όμως δεν έχει φθάσει στο τελικό στάδιο έγκρισης.

ΠΗΓΗ: Γιώργος Λιάλιος - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ